Rủi ro lớn
Chỉ còn hơn 4 tháng nữa là đến tết Nguyên đán năm 2024. Các năm trước,álợngiảmsâungườichănnuôidèdặttáiđàmanbetx sát tết là thời gian cao điểm nhiều trại chăn nuôi lợn rục rịch tái đàn, tăng đàn chuẩn bị cho mùa tiêu thụ cao nhất trong năm. Nhưng năm nay, chủ các trang trại nuôi lợn có chung tâm lý dè dặt, thấp thỏm, không còn tha thiết nuôi lợn chờ bán tết.
Nhiều trang trại chăn nuôi ở H.Văn Giang (Hưng Yên) không mặn mà tái đàn vụ tết khi giá lợn đang giảm sâu
PHAN HẬU
Trang trại Hà Vĩ (thôn Đồng Ái, xã Quang Sơn, H.Lập Thạch, Vĩnh Phúc) đang nuôi 270 con lợn. Chủ trang trại, ông Bùi Văn Vĩ, cho biết quy mô này chỉ bằng 1/3 so với cùng thời điểm mọi năm. Không riêng gì ông Vĩ, "chán nuôi lợn vụ tết" là tâm lý chung của nhiều chủ trang trại ở Quang Sơn - xã có nghề nuôi lợn quy mô lớn nhất H.Lập Thạch.
Theo ông Vĩ, nguyên nhân đầu tiên khiến các chủ nuôi lợn mất niềm tin để đầu tư tái đàn là giá lợn vẫn đang giảm rất sâu. Thời điểm này năm ngoái, giá lợn hơi xuất chuồng ổn định 63.000 - 64.000 đồng/kg nhưng năm nay giá tụt xuống còn 52.000 - 53.000 đồng/kg, chưa có dấu hiệu dừng lại. Trong khi đó, giá thức ăn chăn nuôi chiếm phần lớn giá thành sản xuất dù đã giảm nhưng vẫn dao động trên dưới 320.000 đồng/bao loại 25 kg, vẫn là mức khá cao.
Theo quy luật nhiều năm, giá lợn hơi khi đã giảm sâu, phải chờ một thời gian dài để phục hồi trở lại. Trong khi đó, nuôi lợn cuối năm thời tiết chuyển mùa, dịch bệnh rất nhiều, dễ bùng phát, chi phí thuốc thú y, phòng bệnh đều tăng cao. "Giá lợn hơi thấp, nuôi lãi không đáng kể nên các trang trại có bao nhiêu giống thì nuôi bấy nhiêu thôi chứ không ồ ạt mua thêm để tăng đàn như mọi năm nữa", ông Vĩ nói.
Có trang trại chăn nuôi lợn ở xã Yên Phú (H.Yên Mỹ, Hưng Yên), ông Trần Văn Tần cho biết sau một thời dài điêu đứng vì dịch tả lợn châu Phi, giá lợn tăng cao, ổn định trong khoảng gần 1 năm thì giờ giá lại bấp bênh trở lại. Cuối tháng 8, đầu tháng 9, giá lợn hơi cao nhất vẫn được 60.000 đồng/kg. Chưa đầy 1 tháng, giá "tụt" về 53.000 - 54.000 đồng/kg, lãi còn không đáng kể. Trong khi đó, dịch tả lợn châu Phi vẫn như "bóng ma" rình rập ở các trại. "Tháng 8 vừa qua, tôi có đàn 100 con lợn giống nhập nuôi được 2 tháng thì lăn ra chết mỗi ngày vài con, cuối cùng phải hủy cả đàn, mất toi gần 200 triệu đồng", ông Tần nói.
Cũng theo ông Tần, so với đợt cao điểm trước đây, giá lợn giống hiện nay chỉ từ 1,6 - 1,7 triệu đồng/con là ở mức "rất hợp lý" nhưng có rất ít trại mạnh tay đầu tư vào đàn. Các trại đều nuôi cầm chừng vài chục con đến trăm con là nhiều. Nếu giá cao như mọi năm, các trại sẽ vay vốn để vào đàn rất mạnh nhưng giá hiện nay thì nuôi không có lãi, vào đàn số lượng lớn lúc này là quyết định quá mạo hiểm, rủi ro rất cao.
Không lo thiếu thịt lợn dịp tết
Ghi nhận tại Thái Nguyên, nhiều chủ trại lợn cũng lo lắng khi lỡ vào đàn hàng trăm con. Theo tính toán từ các trại, để nuôi lợn đạt trọng lượng 100 kg/con, chi phí bình quân khoảng 5,5 triệu đồng. Nếu giá lợn 55.000 đồng/kg thì hòa vốn, còn nếu thấp hơn thì chắc chắn thua lỗ.
Ông Nguyễn Văn Thắng, chủ một trại lợn tại xã Tân Linh (H.Đại Từ, Thái Nguyên), cho biết khi giá lợn hơi vượt 60.000 đồng/kg, các công ty chăn nuôi tăng lượng giống bán ra thị trường, còn chủ trại kỳ vọng càng cuối năm thị trường càng khởi sắc nên rục rịch tái đàn. "Nhiều hộ vào đàn vài trăm con thì bất ngờ giá quay đầu giảm", ông Thắng nói.
Chia sẻ với Thanh Niên, chủ một lò giết mổ ở TT.Văn Giang (Hưng Yên) cho hay, giá lợn hơi ở miền Bắc giảm nhanh trong thời gian vừa qua khi nguồn cung quá nhiều. Ngoài lợn nuôi ở miền Bắc, một lượng lợn khá lớn đưa từ miền Nam ra cũng tạo nên áp lực giảm giá. Ngoài ra, so với các tháng mùa hè, từ đầu tháng 9, bếp ăn tập thể trường học đã hoạt động trở lại nhưng các khu công nghiệp chưa phục hồi hoàn toàn, nhiều doanh nghiệp vẫn cắt giảm lao động nên chưa tạo ra động lực tăng giá thời gian tới.
Ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam, cho rằng giá lợn hơi xuống thấp trên cả nước có tác động lớn từ thịt lợn nhập khẩu chính ngạch lẫn nhập lậu qua các tỉnh biên giới phía nam. Sau cao điểm dịch tả lợn châu Phi, nghề chăn nuôi lợn trong nước dần phục hồi nhưng sản lượng thịt nhập khẩu chính ngạch không giảm mà vẫn tiếp tục gia tăng, là áp lực rất lớn cho giá thịt lợn trong nước.
Theo ông Dương, dù tỷ lệ tái đàn của các trại chăn nuôi nông hộ không cao cũng khó có khả năng thiếu thịt lợn trong dịp tết. Bởi cơ cấu chăn nuôi hiện nay, nông hộ chỉ chiếm 20 - 30% tổng đàn cả nước, phần còn lại nằm ở các doanh nghiệp chăn nuôi. "Các doanh nghiệp thì không thể ngừng chăn nuôi. Họ nuôi quy mô đàn lớn, quản lý dịch bệnh tốt hơn, phải tính toán đường dài nên sẽ có khả năng bù đắp cho phần thiếu hụt từ chăn nuôi nông hộ", ông Dương nói.
Ông Dương Tất Thắng, Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT), khẳng định đàn lợn cả nước có khoảng 28,6 - 28,7 triệu con, cơ bản đáp ứng nhu cầu trong nước. Ngoài ra, Việt Nam đang xuất khẩu lợn sữa nguyên con đông lạnh sang nhiều nước.
Không phủ nhận sản lượng nhập khẩu thịt lợn gia tăng tạo áp lực đến giá cả, người chăn nuôi trong nước, song ông Thắng cho rằng đây là vấn đề cung - cầu. Các doanh nghiệp nhập khẩu đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng khi giá trong nước ở mức cao.
"Vấn đề của thịt nhập khẩu là phải kiểm soát chặt để các lô hàng đảm bảo chất lượng và yêu cầu đảm bảo an toàn thực phẩm. Khi chúng ta đang tham gia vào rất nhiều hiệp định thương mại tự do thì phải tuân thủ luật chơi chung. Nếu không phát hiện vi phạm thì chúng ta không thể dựng các hàng rào kỹ thuật để kiểm soát, hạn chế nhập khẩu được", ông Thắng nói.